In de door de raad vastgestelde nota “Visie op regionale samenwerking” is het beleidskader opgenomen voor samenwerkingsverbanden.
De visie bevat richtinggevende uitgangspunten m.b.t.:
- De beleidsprioriteiten en de regionale focus die de gemeente daarbij hanteert (op welke onderwerpen en op welke regio’s richt de gemeente zich primair?);
- De basisprincipes die de gemeente hanteert voor regionale samenwerking (onder welke condities werkt de gemeente samen?);
- De organisatie van samenwerking (op welke wijze werkt de gemeente samen en wordt samenwerking verankerd in de eigen organisatie?).
De gemeente kent verschillende samenwerkingsverbanden. Een aantal daarvan is te scharen onder het begrip “verbonden partijen”. Dit zijn partijen waarmee de gemeente een bestuurlijke relatie en een financieel belang heeft. Onder een financieel belang wordt verstaan dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld, waarover de gemeente risico draagt in geval van faillissement van de verbonden partij en/ of financiële problemen bij de verbonden partij kunnen verhaald worden bij de gemeente. Onder een bestuurlijke relatie wordt in dit verband verstaan dat namens de gemeente een zetel in het bestuur van de betreffende partij wordt ingenomen of het hebben van stemrecht.
Het eventueel aanwezige risico van een verbonden partij is opgenomen in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing. Partijen waarmee slechts een bestuurlijk belang gediend is en waarbij geen juridisch afdwingbare financiële verplichtingen aanwezig zijn, maken onderdeel uit van de beleidsuitvoering van een programma. Wat betreft de activiteiten van deze partijen verwijzen wij kortheidshalve naar de jaarplannen die deze partijen de gemeente voorleggen.
De paragraaf Verbonden partijen is om twee redenen van belang voor de raad:
- De verbonden partijen voeren beleid uit, dat de gemeente in principe ook zelf kan (blijven) doen, maar dat in deze gevallen als het ware is uitbesteed aan de verbonden partij. De gemeente blijft de uiteindelijke verantwoordelijkheid houden voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de programma’s. De raad blijft nog steeds een kaderstellende en controlerende taak bij de programma’s houden. De verbonden partijen spelen een rol bij het realiseren van de beleidsdoelstellingen zoals ze in de programma’s zijn opgenomen. In deze paragraaf wordt de koppeling tussen de verbonden partijen en deze beleidsdoelstellingen gelegd. Hierbij moet in ogenschouw worden genomen dat de algemene doestelling van de gemeente in relatie met de verbonden partijen moet zijn “het openbare belang behartigen” ofwel “de publieke taak uitoefenen”. Wat de publieke taak is, bepaalt de raad en daarbij kunnen de volgende vragen aan de orde komen:
- Wat is de bijdrage van de verbonden partij aan de uitvoering van de gemeentelijke programma’s?
- Waarom dient de gemeente dit belang te behartigen?
- Gaat het om een belang dat zonder bemoeienis van de gemeente niet naar behoren wordt gediend?
- Ook is het van belang mogelijke externe en interne ontwikkelingen t.a.v. de verbonden partijen in ogenschouw te nemen. Belangrijke ontwikkelingen kunnen zijn:
- (Voornemens tot ) het aangaan van relaties met nieuwe partijen;
- (Voornemens tot) het beëindigen van relaties met bestaande partijen;
- Een wijziging van de doelstelling van een verbonden partij;
- Een (komende) wijziging van de eigenheid van de verbonden partij als gevolg van fusie of integratie;
- Een afwijking van de voorgenomen of gerealiseerde activiteiten en prestaties;
- Wetswijzigingen.
Aanpassing artikel 15 BBV Verbonden partijen
De vernieuwing van het Besluit Begroting en Verantwoording heeft voor de informatievoorziening in de begroting over de verbonden partijen twee wijzigingen gebracht:
- de wijze waarop de gemeente een belang heeft in de verbonden partij en het openbaar belang dat ermee gediend wordt;
- het vermelden van het risico van de verbonden partij voor de financiële positie van de gemeente.
Het eerste advies was al opgenomen in de Begroting 2016 en Jaarstukken 2015. Het vermelden van het risico voor de financiële positie van de gemeente is in deze paragraaf voor de eerste keer opgenomen.